Anti-pestprogramma’s en methodes

De laatste jaren heeft er zich een wildgroei voorgedaan met betrekking tot anti-pestprogramma’s en programma's gericht op de sociale vaardigheden en de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Er bestaan grote verschillen in de mate waarin zij werkzaam en effectief zijn. Sommige van deze programma’s zijn afgekeurd door het Nederlands Jeugdinstituut (NJi), omdat ze niet effectief zijn en mogelijk negatieve gevolgen hebben. Hieronder baseren wij ons met name op de informatie van het NJi en het onderzoek 'Wat werkt tegen pesten?'

 

Goedgekeurde programma's

Om scholen te ondersteunen in hun keuze voor een goed programma heeft het NJi in opdracht van het Ministerie van Onderwijs 61 anti-pestprogramma’s kritisch bekeken. De afgelopen jaren zijn er diverse onderzoeken uitgevoerd, eerst naar de theoretische onderbouwing (zie hier het NJi-rapport uit 2015) en in 2018 ook naar de empirische evidentie  van de programma's. Zie hier voor de resultaten van het onderzoek 'Wat werkt tegen pesten?' van de Universiteit Utrecht. Het volledige onderzoeksrapport staat hier. 

Op basis van deze onderzoeken heeft het NJi drie programma's definitief goedgekeurd: KiVa, PRIMA en Taakspel (alleen voor groep 3, 4 en 5). 

 

Door NJi afgekeurde programma's

Opvallend is dat sommige programma's die door veel basisscholen worden ingezet, in de praktijk geen (of zelfs averechtse) effecten hebben. Het NJi heeft deze anti-pestprogramma's daarom afgekeurd. Enkele voorbeelden van zulke programma's zijn: de Kanjertraining, School Wide Positive Behavior Support (SWPBS) en het Programma Alternatieve Denkstrategieën (PAD).

Daarnaast zijn er programma's die volgens het NJi theoretisch en empirisch onvoldoende zijn onderbouwd. Deze programma's zijn daarom in 2015 definitief afgekeurd door het NJi. Bekende voorbeelden zijn: Rots & Water, Fides en M5. Zie hier het volledige rapport,  op pagina 8 staat de volledige lijst van afgekeurde programma's.