Wat is pesten?
De meest gebruikte definitie van pesten benadrukt drie basiskenmerken:
- Pesten gebeurt telkens opnieuw tegen dezelfde persoon (stelselmatig).
- Bij pesten is er sprake van ongelijkheid (in macht, kracht of sociale status).
- Pesten gebeurt met opzet.
Pesten is een groepsproces
Pesten gebeurt niet alleen tussen pesters en slachtoffers; er zijn meer kinderen bij betrokken. Pesten is dus een groepsproces. In een pestsituatie zijn er zes rollen:
1. Slachtoffer: degene die wordt gepest.
2. Pester: degene die begint met pesten.
3. Assistent: degene die niet zelf begint met pesten, maar gaat meedoen zodra iemand anders begonnen is. De assistent helpt de pester.
4. Versterker: degene die niet zelf pest, maar wel lacht om de pester of hem/haar aanmoedigt. De versterker geeft de pester het gevoel dat het pesten leuk of grappig is.
5. Verdediger: degene die het slachtoffer helpt, bijvoorbeeld door te zeggen dat de pester moet ophouden of door het pesten bij de leerkracht te rapporteren.
6. Buitenstaander: degene die meestal wel weet dat er gepest wordt, maar zich er niet mee bemoeit. Dit kan het slachtoffer het gevoel geven dat de buitenstaander het niet zo erg vindt dat er gepest wordt. Daarnaast kan de pester het gevoel krijgen dat zijn/haar gedrag acceptabel is.
Belangrijke is dat deze rollen niet vaststaan, maar per situatie of gedurende het schooljaar kunnen veranderen. Door KiVa worden kinderen zich bewust van de verschillende rollen bij het pesten, hun eigen rol en de mogelijkheden die zij hebben om in te grijpen.
Wat is plagen?
Het is een vraag die ons vaak wordt gesteld: wat is het verschil tussen pesten en plagen? Het antwoord op die vraag is niet eenvoudig, want het onderscheid tussen plagen en pesten is soms moeilijk te maken. Over het algemeen vindt plagen incidenteel plaats en zijn bij plagen beide partijen aan elkaar gewaagd of zelfs vrienden van elkaar.
- Plagen gebeurt af en toe en tussen verschillende personen.
- Bij plagen is ongelijkheid niet of veel minder aanwezig en zijn kinderen ongeveer even sterk.
