Curatieve onderdelen
Voorkomen is beter dan genezen. Daarom zet KiVa vooral in op preventie; op het voorkomen van problemen. Echter, in elke groep kunnen problemen ontstaan. Denk aan ruzies, conflicten of pestsituaties. Om deze problemen op te lossen biedt KiVa verschillende curatieve onderdelen/interventies.
Het curatieve groepsgesprek
Hoewel niet iedere situatie zich daarvoor leent, heeft KiVa als uitgangspunt problemen en vervelende gebeurtenissen (ruzies, conflicten of pestsituaties) te bespreken in de groep. Met behulp van de werkvorm ‘het curatieve groepsgesprek’ kan de leerkracht dergelijke onderwerpen bespreekbaar maken, want: met KiVa zijn we er voor elkaar. Hoewel een blauwdruk voor zo’n groepsgesprek niet te geven is – iedere groep/situatie vraagt immers om een eigen aanpak – staat in de handleiding een stappenplan met duidelijke richtlijnen voor hoe zo’n onderwerp goed met de groep kan worden besproken.
De steungroepaanpak
Wanneer een leerling toch wordt gepest en/of een laag welbevinden heeft, dan kan de leerkracht in overleg met de leerling en het KiVa-team besluiten om de steungroepaanpak in te zetten. Het doel van de steungroepaanpak is dat de leerling (het slachtoffer) zich weer prettig voelt. KiVa-scholen zijn erg enthousiast over de steungroepaanpak, omdat de aanpak vaak snel verbetering oplevert.
In de KiVa-handleiding wordt uitgebreid toegelicht hoe de steungroepaanpak, die gelijkenissen vertoont met de No Blame-aanpak, uitgevoerd moet worden. Ook in de STARTtraining komt de steungroepaanpak aan bod. Op die manier kunnen KiVa-scholen de steungroepaanpak zelfstandig inzetten.
Bij de steungroepaanpak wordt het stoppen van het pesten en/of het verhogen van het welbevinden van de leerling de gezamenlijke verantwoordelijkheid van een groepje leerlingen. Dit groepje wordt bewust samengesteld en bestaat uit ongeveer 6 tot 8 leerlingen. De steungroep leden maken concrete afspraken over hoe zij aan dit doel kunnen bijdragen. Na een tijdje wordt met het slachtoffer besproken of de situatie is verbeterd. Daarna volgt ook een evaluatie met de steungroep: zijn alle afspraken nagekomen en is de situatie opgelost?
Herstelaanpak
In de uitzonderlijke gevallen dat de steungroepaanpak geen succes heeft, dan kan de herstelaanpak worden ingezet. Deze aanpak is gericht op diegenen die doorgaan met pesten of problemen veroorzaken. De herstelaanpak is dus een laatste stap om de situatie op te lossen en hoeft gelukkig bijna nooit ingezet te worden.
Kenmerkend voor de herstelaanpak is dat het KiVa-team een deel van de verantwoordelijkheid terugneemt en samen met de 'daders' een plan van aanpak maakt om de (pest)situatie op te lossen. Er wordt een herstelplan opgsteld dat wordt besproken met en ondertekend door de ouders/verzorgers van de leerlingen en de leerlingen zelf.
